TR: Vadeli İşlemlerin Spot İşlemlerden Farkı: Difference between revisions
(@BOT) |
(No difference)
|
Latest revision as of 11:34, 18 October 2025
Vadeli İşlemlerin Spot İşlemlerden Farkı
Kripto para dünyasına yeni adım atan yatırımcılar genellikle iki ana alım satım türüyle karşılaşır: Spot market alım satımı ve vadeli işlemler. Her ikisi de dijital varlık edinmenin yolları olsa da, işleyişleri, risk profilleri ve amaçları temelde farklıdır. Bu makalede, bu iki yöntemin farklarını, vadeli işlemlerin spot varlıkları nasıl tamamlayabileceğini ve temel analiz araçlarını inceleyeceğiz.
Spot Piyasası Nedir?
Spot market (Anlık piyasa), en basit alım satım şeklidir. Bir varlığı (örneğin Bitcoin) o anki piyasa fiyatından satın alır ve varlık anında cüzdanınıza geçer. Bu, fiziksel olarak bir şey satın almaya benzer; parayı verirsiniz ve ürünü hemen teslim alırsınız. Spot piyasada, sadece elinizde tuttuğunuz (long pozisyon) varlıkların değeri yükseldiğinde kâr edersiniz. Eğer fiyat düşerse, elinizdeki varlığın değeri azalır ve zarar edersiniz. Spot piyasada temel amaç, varlığın gelecekte değerleneceği beklentisiyle alım yapmaktır. Bu, Kripto Alım Satımına Başlarken Temel Kavramlar öğrenmeye başlayanlar için ilk adımdır.
Vadeli İşlemler Nedir?
Futures contract (Vadeli sözleşme), belirli bir varlığı, belirlenmiş bir gelecekteki tarihte, bugünden belirlenen bir fiyattan almayı veya satmayı taahhüt eden bir anlaşmadır. Kripto para vadeli işlemlerinde ise genellikle fiziksel teslimat yerine nakit uzlaşma yapılır.
Vadeli işlemlerin en büyük farkı, kaldıraç kullanma imkanı ve hem fiyat yükselirken (uzun/long pozisyon) hem de fiyat düşerken (kısa/short pozisyon) kâr etme potansiyelidir.
Temel Farklar Tablosu
Aşağıdaki tablo, spot ve vadeli işlemler arasındaki temel ayrımı özetlemektedir:
| Özellik | Spot İşlemler | Vadeli İşlemler |
|---|---|---|
| Varlık Sahipliği | Evet, doğrudan sahip olunur | Hayır, sadece sözleşmeye sahip olunur |
| Kaldıraç Kullanımı | Genellikle yok (bazı platformlarda marjinli spot var) | Evet, büyük ölçüde kullanılır |
| Kısa Pozisyon (Shorting) | Mümkün değil (borçlanma hariç) | Mümkün, fiyat düşüşünden kâr amaçlanır |
| Vade Tarihi | Yoktur | Belirlenmiş bir vade tarihi olabilir (Sürekli sözleşmeler hariç) |
Kaldıraç Kullanımının Temelleri sayesinde, vadeli işlemlerde küçük bir sermaye ile büyük miktarda pozisyon yönetilebilir. Ancak bu, Kripto Ticaretinde Temel Riskleri de katlar.
Spot Varlıkları Vadeli İşlemlerle Dengeleme (Hedging)
Yeni başlayanlar için vadeli işlemlerin en faydalı kullanımı, spot varlıklarını korumaktır. Buna Kısa Vadeli Fiyat Dalgalanmalarından Korunma (Hedging) denir.
Diyelim ki elinizde önemli miktarda Bitcoin (BTC) var ve spot cüzdanınızda tutuyorsunuz. Bitcoin'in kısa vadede düşeceğinden endişeleniyorsunuz ancak uzun vadede tutmaya devam etmek istiyorsunuz.
Basit bir kısmi hedge (koruma) örneği:
1. **Spot Varlık:** 1 BTC sahibisiniz. 2. **Endişe:** Önümüzdeki hafta %10 düşüş bekliyorsunuz. 3. **Vadeli İşlem Eylemi:** Vadeli piyasada, elinizdeki BTC miktarını dengeleyecek kadar (örneğin 0.5 BTC veya tamamı için) bir kısa pozisyon açarsınız.
Eğer fiyat %10 düşerse:
- Spot varlığınızın değeri %10 azalır (zarar).
- Vadeli piyasadaki kısa pozisyonunuz %10 kâr eder.
Bu kâr, spot kayıplarınızı büyük ölçüde veya tamamen telafi eder. Bu strateji, Basit Risk Dağıtımı Stratejilerinin bir parçası olarak düşünülebilir. İşlem girişlerini planlarken, Vadeli İşlem Girişlerini Planlama aşamasında bu hedge mantığını kullanmak önemlidir.
Unutmayın, vadeli işlemlerde pozisyon açarken İzole Marjin Ve Çapraz Marjin Farkını anlamak ve Vadeli İşlemlerde Marjin Gereksinimlerine dikkat etmek esastır.
Teknik Göstergelerle İşlem Zamanlaması
İster spot ister vadeli işlem yapıyor olun, fiyat hareketlerini analiz etmek için Teknik Analiz Temellerini kullanmak gerekir. Göstergeler, piyasa duyarlılığını anlamanıza yardımcı olur.
1. Göreceli Güç Endeksi (RSI)
RSI (Relative Strength Index), fiyat hareketlerinin hızını ve değişimini ölçer. Genellikle 0 ile 100 arasında değer alır.
- 70 üzeri: Varlık aşırı alım bölgesinde (Overbought) olabilir. Bu, bir geri çekilme ihtimalini işaret edebilir.
- 30 altı: Varlık aşırı satım bölgesinde (Oversold) olabilir. Bu, bir toparlanma ihtimalini işaret edebilir.
Örneğin, vadeli işlemlerde pozisyon kapatma zamanı veya spot alım için uygun bir anı belirlemede kullanılabilir.
2. Hareketli Ortalama Yakınsama Iraksama (MACD)
MACD göstergesi, iki hareketli ortalama arasındaki ilişkiyi gösterir ve trend değişimlerini yakalamakta etkilidir. MACD Göstergesinin Temellerine göre, MACD çizgisinin sinyal çizgisini yukarı kestiği durumlar (boğa kesişimi) alım sinyali, aşağı kestiği durumlar ise satım sinyali olarak yorumlanabilir.
Vadeli işlemlerde, bu kesişimler genellikle trendin başladığı anları gösterir ve yeni bir long veya short pozisyon açmak için kullanılabilir. Daha detaylı analizler için BTC/USDT Vadeli İşlemler Analizi - 28 Temmuz 2025 gibi güncel analizlere göz atabilirsiniz.
3. Bollinger Bantları
Bollinger Bands (Bollinger Bantları), piyasanın oynaklığını (volatilite) ölçer. Bantların genişlemesi yüksek oynaklığı, daralması ise düşük oynaklığı gösterir. Fiyatların üst banda dokunması aşırı alım, alt banda dokunması ise aşırı satım koşullarını işaret edebilir. Bollinger Bantları Nedir konusunu derinlemesine incelemek önemlidir.
Eğer fiyat alt bandı kırarsa ve bu durum hacimle desteklenirse, Kısa Pozisyon Açmanın Anlamını düşünerek düşüş trendine oynanabilir.
Psikoloji ve Risk Yönetimi =
Hem spot hem de vadeli işlemlerde başarılı olmanın anahtarı disiplinli olmaktır.
Yaygın Psikolojik Tuzaklar
1. **FOMO (Fırsatı Kaçırma Korkusu):** Fiyat hızla yükselirken, yeterince hızlı hareket etmediğiniz için aceleyle pozisyon açma dürtüsü. FOMO Nedir Ve Nasıl Kaçınılır konusunu okuyarak bu tuzağa düşmekten kaçınabilirsiniz. 2. **Kaybı Telafi Etme:** Zarar eden bir pozisyonu kapatmak yerine, fiyatın geri döneceği umuduyla tutmak veya zararı artıracak şekilde daha büyük pozisyonlar açmak. Bu, Kaybı Sınırlama Tekniklerini uygulamamanın sonucudur. 3. **Aşırı Güven:** Büyük bir kâr elde ettikten sonra, bir sonraki işlemin de kesin kazanılacağını düşünmek ve Yeni Başlayanlar İçin Risk Yönetimi kurallarını ihlal etmek.
Risk Notları
Vadeli işlemler, kaldıraç nedeniyle çok daha yüksek risk taşır. Daima zarar durdur (Stop Loss) emirleri kullanın. Kaldıraçlı İşlemlerde Stop Loss Ayarı hayati önem taşır.
Spot piyasada en kötü senaryo, elinizdeki varlığın değer kaybetmesidir. Vadeli işlemlerde ise, kaldıraç nedeniyle teminatınızın tamamını kaybetme (likidasyon) riski vardır.
Her zaman Destek Ve Direnç Seviyelerinin Önemini göz önünde bulundurarak giriş ve çıkış noktalarınızı belirleyin. Kâr aldığınızda, bu kârı maksimize etmek için Kâr Al (take Profit) Emirleri kullanmayı unutmayın.
Örnek olarak, bir analize bakmak isterseniz, BTC/USDT Vadeli İşlemler Analizi - 04 06 2025 tarihli analizi inceleyebilirsiniz.
Sonuç
Spot işlemler, varlık sahibi olmanın ve uzun vadeli tutmanın temel yoludur. Vadeli işlemler ise kaldıraç, kısa pozisyon açma ve hedging (korunma) yeteneği sunar. Yeni başlayanlar, önce spot piyasada tecrübe kazanmalı, ardından küçük miktarlarda ve sıkı risk yönetimi ile vadeli işlemlere geçmelidir. Kripto Alım Satım Psikolojisi ve disiplin, her iki piyasada da başarının temelini oluşturur. Portföy Çeşitlendirmesi Nasıl Yapılır sorusunun cevabında, spot ve vadeli işlemlerin dengeli kullanımı önemli bir rol oynar.
See also (on this site)
- Kripto Alım Satımına Başlarken Temel Kavramlar
- Spot Piyasada Kripto Para Almak
- Yeni Başlayanlar İçin Risk Yönetimi
- Portföy Çeşitlendirmesi Nasıl Yapılır
- Spot Ve Vadeli İşlemler Arasındaki Denge
- Basit Risk Dağıtımı Stratejileri
- Kripto Ticaretinde Temel Riskler
- Kaldıraç Kullanımının Temelleri
- Kaldıraçlı İşlemlerde Stop Loss Ayarı
- Kripto Alım Satım Psikolojisi
- Piyasa Duygularını Anlamak
- FOMO Nedir Ve Nasıl Kaçınılır
Recommended articles
- Kripto Vadeli İşlemlerde Funding Rates ve AI ile Optimizasyon
- BTC/USDT Vadeli İşlem Analizi - 26 Nisan 2025
- BTC/USDT Vadeli İşlem Analizi - 05 Mart 2025
- BTC/USDT Vadeli İşlem Analizi - 12 Ekim 2025
- Crypto Futures vs Spot Trading: Ventajas y Desventajas para Inversores
Recommended Futures Trading Platforms
| Platform | Futures perks & welcome offers | Register / Offer |
|---|---|---|
| Binance Futures | Up to 125× leverage, USDⓈ-M contracts; new users can receive up to 100 USD in welcome vouchers, plus lifetime 20% fee discount on spot and 10% off futures fees for the first 30 days | Sign up on Binance |
| Bybit Futures | Inverse & USDT perpetuals; welcome bundle up to 5,100 USD in rewards, including instant coupons and tiered bonuses up to 30,000 USD after completing tasks | Start on Bybit |
| BingX Futures | Copy trading & social features; new users can get up to 7,700 USD in rewards plus 50% trading fee discount | Join BingX |
| WEEX Futures | Welcome package up to 30,000 USDT; deposit bonus from 50–500 USD; futures bonus usable for trading and paying fees | Register at WEEX |
| MEXC Futures | Futures bonus usable as margin or to pay fees; campaigns include deposit bonuses (e.g., deposit 100 USDT → get 10 USD) | Join MEXC |
Join Our Community
Follow @startfuturestrading for signals and analysis.
